روان آموز

استرس را معمولا به عنوان فشار روانی و یا عاطفی ناشی از شرایط نامساعد تعریف می کنند که اکثر افراد دچار این وضعیت هستند. فارغ از اینکه اصلا استرس چیست، مطالعات نشان داده است که 33 درصد از بزرگسالان در معرض سطوح بالایی از استرس قرار دارند. علائم استرس در افراد با نشانه هایی همراه است که تشخیص آن را راحتر تر میکند.

در این مقاله 11 مورد از نشانه های استرس را از دید روانشناسی بررسی می کنیم.

نشانه ها و علائم استرس کدامند؟

استرس همواره به علت عوامل ناخوشایند و نامطلوب در فرد به وجود نمی آید.

یک مژده بسیار مسرت بخش و موفقیت غیر منتظره در یک مسابقه بزرگ نیز میتواند برای فرد ایجاد استرس کند به همان گونه که یک خبر ناگوار و یک تسلیت ناگهانی نیز چنین است.

استرس را لزوماً نباید به عنوان یک پدیده منفی در نظر بگیریم.

میزانی مشخص از استرس که برای فرد سازنده و محرک باشد استرس مفید است و نباید از آن هراس داشت

آنچه باید کنترل و با آن مقابله شود استرس های مضر و مخل است.

استرس به مفهوم اضطراب نیست زیرا اضطراب جنبه روانی دارد.

در حالی که استرس، صرفاً حالتی روانی نیست و جنبه روان – تنی دارد

مقدار کم استرس نه تنها مضر نیست بلکه می تواند مفید هم باشد.

و به زندگی ما جذابیت و تحرک بخشد و ما را در مقابل تغییرات یاری و حس سازش پذیری را در ما تقویت کند.

استرس این فرصت را برای ما فراهم می آورد تا با خطر مبارزه کنیم، یا از آن بگریزیم، واحد استرس را براساس تغییرات می سنجیم.

هرچه تغییرات بیشتر باشد استرس بالاتر است.

اگر استرس از حد مجاز فراتر رود و بر روی هم انباشته شود، بحرانی به وجود می آورد که بر زندگی ما اثر منفی گذاشته و مختل کند باید به فکر درمان بود.

آکنه و جوش یکی از علائم استرس بیش از حد میباشند

آکنه واضح ترین نشانه استرس است.

برخی افراد وقتی در معرض استرس قرار می گیرند مدام صورت خود را لمس می کنند که این کار باعث افزایش باکتری در پوست و ایجاد آکنه می شود.

مطالعات متعددی نیز این فرضیه را که استرس زیاد رابطه مستقیمی با اکنه دارد تایید کرده اند.

یکی از این مطالعات که روی 22 نفر قبل و بعد از امتحان انجام شد نشان داد که بعد از امتحان و هنگام اعلام نتایج تعداد بیشتری آکنه مشاهده شده است.

تحقیق دیگری در مورد علائم استرس نیز که روی 94 نوجوان دیگر انجام شد این مساله به ویژه در پسران را تایید کرد.

درست است که تمام شواهد حاکی بر آن است که استرس زیاد در به وجود آمدن آکنه نقش مهمی دارد.

اما عوامل دیگری از جمله تغییرات هورمونی باکتری ها چربی بیش از حد پوست و بسته بودن منفذ پوست نیز تاثیر مهمی در تعداد آکنه ها دارند

می توان نتیجه گرفت که سطح بالای استرس در به وجود آمدن آکنه نقش بسزایی دارد

اگر مدام صورتتان به هم میریزد و پوستش تغییر حالت میدهد یعنی استرس دارید.

سر درد از بارزترین علائم استرس است

سر درد نیز یکی دیگر از علائم استرس است که این درد معمولا در ناحیه سر و گردن احساس می شود.

مطالعه روی 267 نفر از افرادی که از سر درد مزمن رنج می برند نشان داده است.

که 45 درصد از این درد ها ناشی از استرسی بوده که فرد قبل از سردرد آن را تجربه کرده است

طبق تحقیقی که در یک کلینیک پزشکی انجام شد سردرد ناشی از استرس دومین و شایع ترین علت سر درد است.

همچنین استرس افراد در طول ماه رابطه مستقیمی با تعداد سردرد افراد در همان ماه دارد.

علل دیگری نیز از جمله کمبود خواب مصرف نوشیدنی های غیر مجاز (الکلی) و کمبود آب بدن نیز بر ایجاد سر درد اثر می گذارند.

استرس عامل مهمی برای سردرد بوده و تحقیقات به عمل آمده پیرامون این موضوع نشان داده است که سطح استرس در میزان سردرد نقش مهمی دارد

درد های مزمن از علائم استرس هستند

افزایش سطح استرس می تواند دلیلی بر افزایش درد های مزمن باشد.

مطالعاتی که روی 37 نوجوان مبتلا به سلول داسی شکل انجام شد نشان داد که میزان استرس با احساس درد روزانه در آن ها ارتباط دارد.

از علائم استرس زیاد است که باعث افزایش هورمون کورتیزول می شود

این هورمون در بدن نیز باعث افزایش درد های مزمن میشود.

برای مثال آزمایشی که روی 16 نفر از افرادی که دردهای مزمن دارند نشان که این افراد دارای سطح بالایی از هورمون کورتیزول هستند.

در نظر داشته باشید که در این تحقیق عوامل دیگری که ممکن است باعث افزایش سطح هورمون کورتیزول شوند در نظر گرفته نشده اند.

پس به طور قطعی نمی توان گفت که افزایش این هورمون باعث افزایش درد می شود.

اما در هر صورت افزایش ترشح هورمون کورتیزول از علائم استرس مزمن می باشد.

افزایش سن آسیب به ستون فقرات و آسیب های عصبی از جمله عواملی هستند که بر دردهای مزمن تاثیر می گذارند .

به طور کلی میتوان نتیجه گرفت که استرس بیشتر باعث افزایش هورمون کورتیزول و همچنین افزایش دردهای مزمن میشود

از علائم استرس میتواند بیماری های مکرر باشد

اگر از جمله افرادی هستید که احساس میکنید مدام بیمار هستید، استرس میتواند دلیلی برای این وضعیت شما باشد.

استرس ممکن است با اثر بر سیستم ایمنی و تضعیف آن باعث افزایش آلرژی و بیماری در شما شود

در یکی از مطالعات پیرامون علائم استرس به 61 نفر از افراد مسن واکسن آنفولانزا تزریق شد.

برخی از آن ها که استرس مزمن داشتند واکنش ضعیف تری نسبت به واکسن از خود نشان دادند که امر نشان از ضعف سیسیتم ایمنی داشت.

مطالعه دیگری برای کشف نشانه های استرس زیاد روی 235 نفر از بزرگسالان انجام شد به این ترتیب که آن ها به دو گروه از نظر سطح استرس تقسیم بندی شدند.

بعد از یک دوره شش ماه افرادی که بیش از 70 سال سن داشته و استرس بالایی را تجربه می کردند به بیماری های عفونی تنفسی مبتلا شدند

تحلیل 27 آزمایش مختلفی که در رابطه با این موضوع انجام شده نشان می دهد که افزایش استرس باعث افزایش عفونت های تنفسی و حساسیت ها می شود.

برای درک بهتر موضوع پیچیده تاثیر استرس بر سلامتی تحقیقات بیشتری لازم است.

با این حال استرس فقط قطعه ای از پازلی است که در سلامت بدن و سیستم ایمنی نقش دارند.

رژیم غذایی نادرست عدم فعالیت فیزیکی بدن و برخی بیماری ها مانند لوکمی و مولتیپل میلوما نیز باعث اختلال سیستم ایمنی میشوند

استرس بالا باعث ضعف سیستم ایمنی و افزایش حساسیت های عفونی میشود

خستگی و کمبود خواب زیاد میتواند از نشانه های استرس بالا باشد

احساس خستگی مداوم و اختلال در خواب یکی دیگر از علائم استرس بیش از حد است.

محققان با مطالعه ای که روی 2483 نفر انجام دادند دریافتند که خستگی بیش از حد با افزایش سطح استرس در ارتباط است.

همچنین استرس باعث اختلال در روند خواب شده که همین امر نیز موجب کاهش سطح انرژی و احساس خستگی در فرد می شود.

طبق یکی دیگر از مطالعاتی که در این زمینه انجام شده است سطح بالای استرس باعث بی قراری در خواب نیز می شود.

تحقیق مشابه دیگری با 2316 شرکت کننده نیز انجام شده است.

نتایج تحقیق در مورد علائم استرس نشان می دهد که با افزایش استرس، ابتلا به اختلال خواب نیز شدید تر شده است.

لازم به ذکر است در تحقیقات درباره علائم استرس عوامل دیگری که ممکن است باعث کاهش سطح انرژی و اختلال خواب شوند در نظر گرفته نشده است.

کمبود آب بدن قند خون پایین رژیم غذایی نا مناسب و یا کم کاری تیروئید نیز از جمله عوامل دیگری هستند که در کمبود سطح انرژی نقش دارند.

استرس زیاد باعث کاهش سطح انرژی شده که اختلال در خواب و خستگی را به همراه دارد

تغییر در امیال جنسی از اولین علائم استرس است

بسیاری از مردم هنگام مواجه با استرس متوجه تغییراتی در روابط جنسی خود می شوند.

در این زمینه تحقیقی روی 30 زن انجام شد به این صورت که سطح استرس آن ها بررسی شد.

در هنگام تماشای فیلم های تحریک آمیز نیز سطح استرس آن ها را بررسی کردند.

نتیجه این تحقیق درباره علائم استرس نشان داد:

زنانی که استرس بیشتری داشتند نسبت به زنانی که سطح استرسشان پایین تر بود کمتر تحریک شدند.

مطالعه دیگری نیز که روی 103 زن دیگر انجام شد نشان می دهد زنانی که استرس بیشتری دارند از روابط جنسی خود کمتر احساس رضایت میکنند.

نتیجه یکی دیگر از این مطالعات که بر روی 339 نفر از بیماران انجام شد نیز نشان دهنده این بود که سطوح بالای استرس منفی تحریک و رضایت جنسی را تحت تاثیر قرار می دهد

تغییرات هورمونی خستگی بدن و شرایط روانی افراد نیز میتواند عاملی برای تغییرات در میل جنسی افراد باشد .

از مطالعات انجام شده می توان نتیجه گرفت که سطح بالای استرس باعث کاهش میل جنسی و رضایت در افراد می شود

علائم استرس و بروز مشکلات گوارشی

جالب است بدانید از علائم استرس این است که سیستم گوارشی شما را نیز تحت تاثیر قرار می دهد.

مشکلات دستگاه گوارش مانند اسهال و یبوست نیز می تواند به دلیل استرس باشد.

مطالعه ای که روی 2699 کودک انجام شد نشان داد که:

قرار گرفتن در معرض شرایط استرس زا با افزایش احتمال یبوست در آن ها ارتباط مستقیم دارد.

استرس ممکن است افرادی را که از اختلالات گوارشی مانند سندروم روده تحریک پذیر (ibs) و یا التهاب روده رنج میبرند بیشتر تحت تاثیر قرار دهد.

این مشکلات با نفخ درد معده اسهال و یبوست خود را نشان میدهند.

مطالعی در مورد نشانه های استرس که روی 181 زن مبتلا به آی بی اس که همان سندروم روده تحریک پذیر است نشان داد که:

استرس روزانه باعث مشکلات بیشتر گوارشی در آن ها شده است

تجزیه و تحلیل 18 مطالعه دیگر نیز حاکی بر آن بود که 72 درصد از علایم مشکلات گوارشی بیمارانی که از التهاب روده رنج میبرند بر اثر استرس بیش از حد است.

اگرچه این مطالعات نشان دهنده این است که استرس بیش از اندازه موجب اختلالاتی در سیستم گوارشی می شود.

اما برای اثبات دقیق این موضوع تحقیقات بزگرتر و جامع تری باید انجام شود.

رژیم غذایی نامناسب کمبود آب بدن میزان فعالیت بدنی عفونت و برخی از داروها نیز میتوانند مشکلاتی برای گوارش به وجود بیاورند .

از مطالعات انجام شده در این زمینه می توان نتیجه گرفت که استرس میتواند باعث بروز مشکلاتی اعم از اسهال و یبوست به ویژه در افرادی که از مشکلات گوارشی رنج میبرند بشود

تغییر در اشتها در مهم ترین علائم استرس است

تغییر اشتها هنگام مواجه با استرس یکی از شایع ترین علائم استرس است.

برخی افراد هنگامی که در معرض استرس قرار میگیرند به شدت بی اشتها می شوند.

برخی دیگر نیز تمایل زیادی برای خوردن خوراکی پیدا میکنند که اینها از علائم استرس میباشند.

مطالعه ای که بر روی دانشجویان یکی از دانشگاه ها انجام شد نشان دهنده این است که:

به طور کلی 81 درصد از آن ها با تغییرات اشتها مواجه میشوند.

اما 62 درصد به شدت پر اشتها میشوند (پرخوری عصبی) این در حالی است که تنها 38درصد از دانشجویان اشتهای خود را از دست می دهند.

تحقیقات بسیاری در رابطه با این موضوع صورت گرفته است.

یکی از این مطالعات مربوط به علائم استرس شدید که روی 129 نفر انجام شده نشان میدهد که:

بسیاری از افراد هنگام استرس بدون این که گرسنه باشند شروع به خوردن غذا میکنند

این تغییرات در اشتها میتواند باعث نوسانات وزن در طول دوره های استرس زا بشود.

به طور مثال تحقیقی که روی 1355نفر از بزرگسالان انجام شده نشان میدهد که:

افزایش استرس باعث افزایش وزن آن ها شده است

این در حالی است که عوامل دیگری از جمله استفاده از داروهای خاص و تغییرات هورمونی و همچنین شرایط روانی نیز بر تغییرات اشتها اثر دارند.

لازم به ذکر است در این تحقیقات فاکتور های موثر دیگر در نظر گرفته نشده اند.

استرس ممکن است با تغییرات سطوح اشتها در ارتباط باشد. افزایش سطح استرس در برخی شرایط باعث افزایش قابل توجه وزن میشود

افسردگی یکی از علائم استرس است

برخی مطالعات روانشناسی درباره علائم استرس نشان می دهد که استرس مزمن ممکن است در ایجاد انواع افسردگی نقش داشته باشد.

مطالعه روی 816 نفر از زنانی که افسردگی دارند حاکی بر آن است که شروع مشکلات افسردگی به طور قابل توجهی با استرس مزمن در ارتباط است.

مطالعه دیگری روی این موضوع نشان میدهد که:

240 نفر از نوجوانانی که در معرض خطر افسردگی بودند سطح بالایی از استرس داشته اند

همچنین 38 نفر از کسانی که مبتلا به افسردگی هستند حوادث استرس زای زیادی در زندگی تجربه کرده اند.

به طور کلی نشانه های استرس به گـونه‌هـای مختلف بــروز می کنند و باید مراقب آنها باشید تا در شما دائمی نشوند

مثلاً فـردی که دارای استـرس بـالا اسـت، ممکن است

فشار خونش افزایش یابـد
دچـار زخـم معـده شـود
اشتهایش را از دست دهد
دچار تردید شود
عصبـانـی شـود
و حالات رفتارهای نابهنجار دیگری از خود بروز میدهد.

بدیـن ترتیب نشانه های استرس فیزیولوژیک، روانی و رفتاری است

به یاد داشته باشید که نتیجه این تحقیقات در باب معرفی علائم استرس لزوما به این معنا نیست که استرس باعث افسردگی میشود.

برای اثبات این موضوع تحقیقات گسترده تری باید انجام پذیرد.

سابقه خانوادگی، عوامل محیطی و حتی عوارض برخی از داروها و همچنین تغییر در هورمون ها نیز دلایلی برای افسردگی هستند.

از مطالعات انجام شده میتوان نتیجه گرفت که استرس بیش از حد یکی از عوامل ابتلا به افسردگی است

افزایش ضربان قلب از بارزترین علائم استرس

افزایش ضربان قلب میتواند نشانه ای برای سطح بالای استرس باشد.

طی یک تحقیق میزان ضربان قلب در حالت عادی و هنگام شرایط استرس زا اندازه گیری شد که نتیجه نشان داد:

در هنگام استرس ضربان قلب به طور قابل توجهی افزایش پیدا می کند

مطالعه روی 133 نوجوان نیز نشان داد که هنگام انجام کارهای پر تنش ضربان قلب افزایش پیدا می کند.

مطاله دیگری که در این زمینه صورت گرفته است نشان می دهد که:

اگر هنگام کارهای پرتنش موسیقی آرام و آرامش بخشی پخش شود تا حدودی باعث جلوگیری از افزایش شدید ضربان قلب میشود.

ضربان قلب شدید میتواند ناشی از فشار خون بالا مشکلات تیروئید و برخی بیماری های قلبی و نوشیدن مقدار بالای نوشیدنی های کافئین دار مثل نوشابه و قهوه نیز باشد.

به طور کلی استرس بالا یکی از عوامل افزایش ضربان قلب است اما عوامل دیگری هم نیز در افزایش ضربان قلب نقش دارند

تعریق زیاد از نشانه های استرس بالاست

قرار گرفتن در معرض استرس ممکن است باعث افزایش تعریق شما بشود.

یک مطالعه درباره نشانه ها و علائم استرس روی 20 نفر از افرادی که مبتلا به هیپریدروئیدی کف دست که تعریق بیش از حد کف دست است میزان افزایش تعریق را در طول روز با مقیاس 0 تا 10 اندازه گیری کرده است.

استرس و ورزش هر دو تاثیر بسزایی در افزایش تعریق دارند.

اما میزان تعریق در شرایط استرس در افراد هیپریدروئیدی و همچنین دیگر افراد 5 امتیاز افزایش پیدا کرد.

نتیجه تحقیقی که روی نوجوانان انجام شد نشان میدهد که استرس منجر به افزایش تعریق و همچنین افزایش بوی ناشی از آن میشود

تعریق بیش از حد میتواند ناشی از اضطراب باشد.

اما گرما مشکلات تیروئید و حتی برخی از داروها نیز در این امر بی اثر نیستند.

خلاصه تحقیقات صورت گرفته نشان میدهد که استرس ممکن است باعث افزایش تعریق در افراد هیپریدروئیدی و همچنین افراد عادی شود

استرس مشکلی است که اکثر مردم آن را تجربه میکنند و میتواند در بسیاری از جنبه های سلامتی شما اثر بگذارد.

از جمله علائم استرس که در بالا هم ذکر شد سردرد و دردهای مزمن و همچنین کاهش سطح انرژی است.

خوشبختانه امروزه راه های متععدی برای کاهش استرس وجود دارد.

تمرینات ذهنی و همچنین انجام تمرینات یوگا تاثیر بسزایی در کاهش استرس دارند.

اضطراب از اولین علائم استرس در شماست

اول از همه باید بدانید که اضطراب با استرس فرق دارد.

اضطراب بیشتر با احساس وحشت زیاد شناخته می شود تا یک احساس غم و ناراحتی مانند استرس.

همانند افسردگی، استرس هم به نوعی با اضطراب در ارتباط می باشد و استرس مداوم و همیشگی می تواند به اختلالات اضطرابی منجر شود

مطالعات روانشناسی نشان داده اند افرادی که در خانه و محل کار در معرض استرس قرار دارند بسیار بیشتر از افراد دیگر در معرض ابتلا به انواع اضطراب می باشند

در مقاله ای دیگر انواع استرس را برای شما معرفی کردیم که میتواند کمک زیادی در تشخیص نوع استرستان کند.

علائم استرس که در بالا به آنها اشاره شد در بیشتر افراد مشترک هستند پس شما هم میتوانید آنها را در خود پیدا کنید و برای کاهش سطح استرس خود اقدام کنید.

منبع: آشنایی با 11 نمونه از علائم استرس در زندگی روزمره